SGK Başkanlığınca, yemek bedellerinin prime esas kazanca dahil edilmesine ilişkin 02.12.2022 tarihli ve 2022/22 sayılı Genelge yayınlanmıştır.
Genelgede, yemek bedellerinin prime esas kazanç karşısındaki durumu; sigortalılara işyerinde veya işyerinin müştemilatında yemek verilmesi halinde, işverenlerce sigortalılar için üçüncü kişilere nakden yapılan yemek ödemelerinde ve sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla fatura karşılığı ödenen yemek bedellerine ilişkin uygulama olarak ele alınmıştır.
Hatırlanacağı üzere, 9/11/2022 tarihli R.G’de yayımlanan 7420 Sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde yapılan değişiklikle; işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışanlara, çalışılan günlere ait yapılan bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan ödemeler 1/12/2022 tarihinden geçerli olmak üzere gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Bu düzenlemeyi takiben, 11/11/2022 tarihli R.G’de yayınlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile nakit yemek yardımlarında günlük asgari ücretin %6’sı kadarı (Günlük asgari ücret tutarı 215,70 TL’dir, %6’sı 12,94 TL olmaktadır.) prime esas kazanç matrahından istisna edilebileceğine hüküm, 1/12/2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“7) İşverenlerce;
a) İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, yemek bedeli adı altında sigortalılara ve sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı,
…
Prime esas kazancına dahil edilmez.”
Daha sonra, 2022/20 Sayılı Genelge ile Kurum Yönetim Kurulunca alınan 17.11.2022 tarihli ve 2022/323 sayılı Kararla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük brüt asgari ücretin yüzde 23,65’inin prime esas kazançtan istisna tutulmasına karar verildiği duyurulmuştur [215,70 TL (günlük asgari ücret) x % 23,65 (Kurum tarafından belirlenen oran) = 51,01 TL (Günlük)]
Bu defa 2022/22 Sayılı Genelge ile yemek kartlarında da istisna rakamını aşan tutarın prime tabi tutulacağı netlik kazanmıştır.
Bu kapsamda sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla fatura karşılığı yemek bedeli ödenmesi halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecek, üstü için SGK primi hesaplanacaktır.
Genelge konuya ilişkin olarak aşağıdaki örneğe yer verilmiştir:
“Örnek 6 : A sigortalısı için 2022/Aralık ayında yemek kartına yemek bedeli adı altında 1.500,00 TL yüklenmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı varsayıldığında yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
215,70 TL x % 23,65 = 51,01 TL (Günlük İstisna Tutarı)
51,01 x 22 Gün= 1.122,22 TL (Aylık İstisna Tutarı)
1.500,00 TL – 1.122,22 TL = 377,78 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)”
Ayrıca Genelgeye göre;
- Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir.
- Yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelere ilişkin muvazaalı durumların tespit edilmesi halinde Kurumun prim kaybı işverenlerden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca gecikme zammı ve cezası ile tahsil edilecektir.
- Asgari Ücret Yönetmeliğinin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12 nci maddesinde yer alan “İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz” hükmü gereğince yemek bedeli asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir. Buna göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine yemek bedeli tutarı dâhil edilmeyecektir.
- Aynı işyerinde çalışan bazı sigortalılara işyerinde veya müştemilatında, bazı sigortalılara da yemek verme hizmetini sağlayan yerlerde yemek verilmesi durumunda;
– İşyerinde veya müştemilatında yemek hizmeti verilmesi halinde bu bölümün 2.1.1 başlığında,
– İşyeri veya müştemilatı dışındaki yerlerde yemek hizmeti verilmesi halinde ise ilgisine göre bu bölümün 2.1.2, 2.1.3 ve 2.1.4 başlıklarında
açıklanan esaslar çerçevesinde işlem yapılacaktır.